Reactie jeugdhulpregio West-Brabant West: Internetconsultatie wetsvoorstel ‘verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen’

4 september 2020

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport & Ministerie van Justitie en Veiligheid t.a.v. minister de Jonge en minister Dekker

Betreft: Internetconsultatie wetsvoorstel ‘verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen’ (reactie jeugdhulpregio West-Brabant West)

Geachte minister de Jonge en minister Dekker,

Allereerst willen we onze dank uitspreken voor de mogelijkheid om te reageren op het wetsvoorstel ‘verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen’. Naast de reactie die u van de VNG heeft ontvangen, die wij volledig onderschrijven, willen wij u op enkele specifieke punten ook onze visie geven vanuit onze praktijk. Als jeugdhulpregio hebben we de afgelopen jaren ervaring op gedaan met het organiseren, inkopen en leveren van jeugdhulp. Daarbij hebben we gezamenlijk innovatieve keuzes gemaakt voor de inrichting van ons stelsel. Op basis van deze ervaringen in onze regio delen wij middels deze brief onze visie op het door u geschetste toekomstbeeld voor zorg voor jeugdigen. Deze brief is mede ondertekend door aanbieders in onze regio die onze visie ondersteunen.

Bij de verdere parlementaire behandeling van dit wetsvoorstel vragen wij u aandacht voor:

• De innovatieve keuzes die jeugdhulpregio’s hebben gemaakt en nog steeds maken bij de inrichting van hun stelsel en welke in onze regio o.a. vorm krijgt door:
  • de centrale rol van HBO+ geschoolde jeugdprofessionals
  • het verkorten van de jeugdbeschermingsketenvormgeving door onze veiligheidsteams
• Draagvlak voor resultaatfinanciering en de veelheid van aanbieders bij zowel onze aanbieders als onze negen gemeenten.
• De positieve resultaten voor jeugdigen in onze regio door het bieden van lichte hulp als het kan, zwaardere hulp als nodig.

Oproep ruimte transformatie en maatwerk
Wij roepen u op om gemeenten met aanbieders en omringende regio’s de ruimte te blijven bieden voor de volgende stappen op de ingeslagen weg richting de gewenste transformatie. Maatwerk voor onze jeugdigen staat hierbij wat ons betreft voorop.

Gedragen jeugdhulpstelsel door intensieve samenwerking

Met elkaar streven we als rijk, gemeenten, jeugdhulpaanbieders en ouders hetzelfde doel na; we willen dat alle kinderen in Nederland gezond en veilig opgroeien, hun talenten ontwikkelen en naar vermogen participeren in de samenleving. De bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid voor het organiseren en inkopen van jeugdhulp ligt sinds 2015 bij ons als gemeenten. In regio WestBrabant West hebben we dit sindsdien georganiseerd in een samenwerkingsverband met de gemeenten Bergen op Zoom, Etten-Leur, Halderberge, Moerdijk, Roosendaal, Rucphen, Steenbergen, Woensdrecht en Zundert. Samen met ouders, kinderen en jeugdhulpaanbieders hebben we sinds 2012 gewerkt aan een samenhangend stelsel, dat we nog steeds aan het doorontwikkelen zijn. Met dit jeugdhulpstelsel hebben we de afgelopen vijf jaar goede resultaten geboekt.

Resultaten 5 jaar jeugdhulpstelsel

Opvallende resultaten van ons jeugdhulpstelsel zijn dat de gemiddelde kosten voor jeugdhulp per inwoner zijn gedaald van € 277,50 naar € 257,30 en dat het aantal jeugdigen met hoog complexe hulp met 34% is afgenomen. We hebben steeds meer jeugdigen in beeld en het lukt ons steeds vaker om laagdrempelige hulp in te zetten vanuit onze eigen jeugdprofessionals of door middel van laagcomplexe jeugdhulp. Met als doel de kracht van de gezinnen te versterken zodat zij uiteindelijk zoveel mogelijk zonder hulp verder kunnen. Desalniettemin zien we ook in onze regio een toename van het aantal jeugdigen met een hulpvraag, waardoor de druk op de budgetten toeneemt.

Speerpunten jeugdhulpstelsel West-Brabant West

Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de in onze ogen belangrijke speerpunten.

Jeugdprofessional spin in het web

De jeugdprofessionals zijn een spin in het web in ons jeugdhulpstelsel. Als ouders professionele ondersteuning nodig hebben bij opvoeden en opgroeien, kunnen zij een beroep doen op de jeugdprofessional. De negen gemeenten in West-Brabant West schakelen gezamenlijk HBO+ geschoolde jeugdprofessionals in. De gemeente stuurt de jeugdprofessional aan op verschillende locaties zoals bij de huisarts, op school en op sportclubs. Samen met het gezin stelt de jeugdprofessional een gezinsplan op. Als er binnen het gezin of het eigen netwerk geen oplossing is voor de problemen, biedt de jeugdprofessional hulp. Als nodig wordt een gespecialiseerde jeugdhulpaanbieder ingeschakeld.

Onder meer door de centrale rol van de jeugdprofessionals in ons stelsel en de goede samenwerking met hun collega’s uit de veiligheidsketen maken we de laatste maanden stappen met onze veiligheidsteams, een van de pilots om de jeugdbeschermingsketen te verkorten.

Het succes van deze manier van werken zit o.a. in de centrale positie van de jeugdprofessionals in ons jeugdhulpstelsel. Door te investeren in de samenwerking met onze veiligheidspartners zijn we in staat gezinnen waarvan de veiligheid in het gedrang komt beter en sneller te helpen.

Resultaatfinanciering en maatwerk

We vinden het belangrijk dat we alle gezinnen met een jeugdhulpvraag kennen. De jeugdprofessional maakt voor elk kind een aanpak op maat. Ouders en kinderen hebben daarbij zelf de vrijheid samen met de jeugdprofessional een passende aanbieder te kiezen.

De jeugdhulp financieren we op basis van resultaatfinanciering. We kiezen er bewust voor om een grote diversiteit aan aanbieders te contracteren. Deze keuzevrijheid is voor gezinnen een groot goed en de resultaatfinanciering maakt het voor aanbieders mogelijk om in afstemming met gezin en de jeugdprofessional binnen het beschikbare tarief naar eigen inzicht de benodigde jeugdhulp te bieden.

De breedte van ons zorglandschap zorgt er tevens voor dat bij grote wijzigingen in dit landschap we in staat zijn dit op te vangen en passende hulp voor onze jeugdigen te continueren. Hoewel deze manier van werken, zeker in het begin, vroeg om een grote investering in het begrip tussen gemeenten en aanbieders, zijn beiden tevreden over de resultaten die worden behaald. Door de veelheid van aanbieders in ons zorglandschap slagen we erin een passende aanbieder te vinden voor de jeugdhulpvraag, ook wanneer deze zeer complex van aard is. Om nog beter te kunnen sturen om kwaliteit van zorg en het matchen van de juiste aanbieder aan de juiste hulpvraag investeren we in een kwaliteitsmonitor en verkennen we de mogelijkheden van het inzetten van blockchain.

Ruimte gemeenten voor passende samenwerking

We herkennen ons in de uitgangs- en verbeterpunten zoals door u geschetst in het wetsvoorstel. De door u voorgestelde wetswijziging maakt echter dat veel zaken rondom de jeugdhulp weer centraal worden geregeld en wettelijk worden vastgelegd. Met de decentralisatie van taken naar gemeenten zijn naar onze mening de gemeenten verantwoordelijk voor jeugdhulp. Wij willen onze verantwoordelijkheid als jeugdhulpregio graag blijven nemen.

We zijn van mening dat we de gewenste resultaten niet gaan bereiken door het opleggen van verplichte samenwerkingsverbanden. Juist door gemeenten en regio’s ruimte geven voor het gezamenlijk onderzoeken wat het meest passend is, is wat ons betreft essentieel om de gewenste resultaten te bereiken.

Als jeugdhulpregio hebben we in onze regio de afgelopen jaren geïnvesteerd in niet-vrijblijvende en gelijkwaardige samenwerking tussen de negen gemeenten. De gezamenlijke investering in jeugdprofessionals werpt zijn vruchten af, bijvoorbeeld in de pilot veiligheidsteams. We hebben één gezamenlijk zorg, informatie- en inkoopteam dat fungeert als aanspreekpunt voor lokale toegangen en jeugdhulpaanbieders. Als jeugdhulpregio hebben we de afgelopen jaren op veel onderdelen al de samenwerking gezocht met omringende jeugdhulpregio’s, denk hierbij aan de inkoop van GI’s. Waar nodig werken we bovenregionaal samen om de gewenste effecten te bereiken. Wij zien meer in de insteek om de meest passende samenwerking voor onze regio zelf te zoeken, zoals wij ook samen met de regio’s Zeeland en West-Brabant Oost hebben gedaan in het kader van Jeugdzorg Plus.

(Financiële) uitdagingen toekomst

In ons stelsel zien wij de komende jaren nog een hoop uitdagingen, zoals de stijging van het aantal jeugdigen met een jeugdhulpvraag en de noodzaak tot het verbeteren van domein overstijgende samenwerking met o.a. het onderwijs. Voor deze uitdagingen willen we de komende jaren met onze aanbieders, onderwijspartners en omringende regio’s oplossingen blijven zoeken. We leren daarbij graag van best practices van andere jeugdhulpregio’s. Gezien de financiële positie van gemeenten in het algemeen en ook de gemeenten in West-Brabant West, willen we nogmaals het belang benadrukken van afdoende financiële middelen voor de uitvoer van de gemeentelijke taken binnen het jeugdhulp. Wij zijn ons ervan bewust dat hiervoor een separaat traject en onderzoek loopt, waarvan de uitkomsten worden gebruikt voor nieuwe afspraken hieromtrent. Wij zien het belang van dit onderzoek en nemen daarom ook vanuit onze regio deel aan dit onderzoek.

Meer informatie

Voor vragen en meer informatie over de inhoud van deze brief kunt u contact opnemen met

Peter van Batenburg
Beleidsadviseur gemeente Etten-Leur
Peter.vanbatenburg@etten-leur.nl

De belangrijkste resultaten van 5 jaar jeugdhulpstelsel West-Brabant West zijn samengevat in deze folder.

Met vriendelijke groet, mede namens alle portefeuillehouders jeugd in de regio West-Brabant

René van Ginderen Wethouder jeugd gemeente Roosendaal

Petra Koenders Wethouder jeugd gemeente Bergen op Zoom